24.05.2015

Te hoge vitamine D-spiegel verhoogt sterfte door hart- en vaatziekten

Vitamine D3
Volgens sommige vitamine-experts is het vrijwel onmogelijk om zoveel vitamine D te slikken dat je gezondheid eronder lijdt. Als het om vitamine D gaat, geldt het oeroude adagium More Is Better. Binnenkort publiceren Deense onderzoekers een epidemiologische studie die een andere kant op wijst, en die laat zien dat mensen met relatief veel vitamine D in hun bloed vaker overlijden aan hart- en vaatziekten.

Vitamine D
Als je sommige vitamine-experts mag geloven, wordt vitamine D pas toxisch bij een concentratie van 250 nanomol per liter. Als je beseft dat de doorsnee-Nederlander een vitamine D-spiegel heeft die ergens tussen de 20 en 40 nanomol zweeft, dan ben je geneigd om te denken dat je die toxische hoogten niet snel zult bereiken.

Diezelfde doorsnee-Nederlander zou ongeveer 2000 IE vitamine D3 per dag of 50 microgram vitamine D3 per dag moeten slikken om de 80 nanomol per liter te bereiken en vast te houden. In landen als de VS en Canada adviseren artsen mensen niet meer dan 50 microgram vitamine D3 per dag te slikken. In ons land zijn de richtlijnen conservatiever. Hier mag een supplement maximaal 1000 IE of 25 microgram vitamine D3 per dagdosering bevatten.

Sommige vitamine-experts zijn verontwaardigd over de "achterhaalde" Nederlandse en Amerikaanse richtlijnen. We zouden allemaal een vitamine D-spiegel van ergens tussen de 100 en 200 nanomol per liter moeten hebben, beweren ze. Bij zo'n vitamine D-spiegel zijn we gezonder. Nog meer supplementen slikken, dus.

Studie
De Denen, verbonden aan de University of Copenhagen, analyseren binnenkort in de Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism gegevens die zijn verzameld in de Copenhagen Vitamin D Study in de periode 2004-2010. De onderzoekers gebruikten de gegevens van 243.672 deelnemers.

Tijdens de studie overleden er 16.645 deelnemers. De belangrijkste doodsoorzaak waren de hart- en vaatziekten. Die veroorzaakten 5.474 sterfgevallen.

Resultaten
De Denen ontdekten dat zowel lage als hoge concentraties vitamine D de kans op sterfte door hart- en vaatziekten verhoogden. De eerste figuur hieronder heeft betrekking op alle studiedeelnemers, in de tweede hebben de onderzoekers hun gegevens gesplitst naar geslacht.

In beide gevallen is een vitamine D-spiegel van 70-80 nanomol per liter optimaal, en stijgt de kans op een dodelijke hartaanval of beroerte naarmate de vitamine D-spiegel verder van die optimale spiegel vandaan zit.


Te hoge vitamine D-spiegel verhoogt sterfte door hart- en vaatziekten



De onderzoekers vermoeden dat bij een te hoge vitamine D-spiegel cellen in de vaatwanden calcium gaan opslaan. Dat werkt bloedvatvernauwing en aderverkalking in de hand.

Conclusie
Voor de goede orde: je kunt uit het Deense onderzoek niet afleiden dat vitamine D-suppletie 'dus' ongezond is. De groep met een te hoge vitamine D-status is klein vergeleken met de groep met te weinig vitamine D in het bloed, en het negatieve effect van een ernstig tekort aan vitamine D is al snel groter dan het negatieve effect van een overmaat aan vitamine D. Maar de Deense studie doet wel vermoeden dat suppletie met vitamine D in hoge doses zonder medische controle onverstandig is.

Bron:
J Clin Endocrinol Metab. 2015 Feb 24:jc20144551. [Epub ahead of print].

Meer:
Bodybuilder vergiftigt zichzelf met vitamine D (21-3-2015)
Teveel vitamine D in supplement: bijna geopereerd (26-2-2002)