08.09.2013

Arsenicumvergiftiging door 'excessief gebruik' van supplementen

Artsen van Royal Cornwall Hospital hebben een geval ontdekt waarin een vrouw zichzelf vergiftigde met arsenicum. Het zware metaal, dat het zenuwstelsel aantast en de kans op long-, blaas en huidkanker verhoogt, zat in haar supplementen.

De hoofdpersoon in de case study die de artsen deze maand publiceerden in Annals of Clinical Biochemistry is een Britse vrouw van 74 jaar. Zeven jaar geleden had de vrouw een arts pijn in haar onderrug gekregen. Daar waren kennelijk zenuwen bekneld, waardoor de vrouw weinig gevoel in haar tenen had en snel haar evenwicht en soms zelfs de controle over haar onderbenen verloor. Een operatie bracht geen verbetering.

Toen de artsen de vrouw leerden kennen had ze er nog meer klachten bijgekregen. Ze klaagde over zenuwpijn in haar voeten - een brandend en prikkend gevoel, waartegen ze het medicijn Gabapentin gebruikte. Bovendien voelde ze zich voortdurend moe.

Toen de artsen de vrouw onderzochten zagen ze dat de zenuwen in haar onderbenen niet naar behoren functioneerden. Reflexen werkten niet, en haar kuitspier was geslonken.

De artsen analyseerden de urine van de vrouw, en vonden daarin een verhoogde concentratie arsenicum: 622.1 nanomol per liter. Artsen slaan alarm als er in urine meer dan 534 nanomol arsenicum per liter zit.

Het zware metaal was waarschijnlijk afkomstig van haar supplementen, ontdekten de artsen. De vrouw slikte Gingo biloba, visoliecapsules en glucosamine. Ze hield zich niet aan de hoeveelheden die op de labels stonden, bekende ze. Hoeveel supplementen ze slikte vertellen de schrijvers niet, maar ze hebben het over een "excessive intake".

De artsen vermoedden dat de visolie van de vrouw wel eens veel arsenicum zou kunnen bevatten. Zeeproducten bevatten soms vrij veel arsenicum. Dat arsenicum is trouwens meestal organisch. Anorganisch arsenicum is vijfhonderd keer gevaarlijker dan organisch arsenicum.

Studies hebben wel eens anorganisch arsenicum aangetroffen in Aziatische kruiden, en dus was ook de Ginkgo van de vrouw niet boven alle verdenking verheven.

De supplementen testen deden de artsen niet. In plaats daarvan vroegen ze de vrouw of ze al haar supplementen wilde laten staan - en dat deed ze.

Als er veel arsenicum in het lichaam aanwezig is, en je stopt met gebruik van de levensmiddelen waaruit die overmaat aan arsenicum afkomstig is, dan normaliseert de hoeveelheid arsenicum in je urine snel. In 2006 lieten onderzoekers van Cambridge Health Alliance enkele Britten met veel arsenicum in hun urine 2-3 dagen stoppen met het eten van vis en schelpdieren. [J Anal Toxicol. 2006 Mar;30(2):80-5.] Binnen enkele dagen normaliseerde de concentratie arsenicum in hun urine.

Ook de hoeveelheid arsenicum in de urine van de vrouw uit Cornwall normaliseerde snel nadat ze was gestopt met haar supplementen. Na een maand vonden de artsen in haar urine nog maar 57.5 nmol arsenicum per liter - nog geen tien procent van de hoeveelheid die ze eerder hadden aangetroffen en "well within the reference range".

Vijf maanden later voelde de vrouw zich beduidend beter. Ze had weer een beetje gevoel in haar onderbenen en hoefde geen Gabapentin meer te gebruiken tegen de zenuwpijn. "She looked a completely different person", zei haar behandelaar. De verschijnselen van zenuwuitval in haar onderlichaam waren er nog steeds, al waren er tekenen van herstel.

"This unusual case highlights the importance of a detailed drug history including any dietary supplements and that clinicians need to consider heavy metal toxicity when investigating idiopathic peripheral neuropathy", besluiten de artsen.

Met arsenicum verontreinigde supplementen zijn al vaker in de literatuur opgedoken. In 2007 schreven we bijvoorbeeld over een bedenkelijk geval waarin kelpsupplementen voor een arsenicumvergiftiging zouden hebben gezorgd.

Dit jaar analyseerden Deense onderzoekers de hoeveelheid arsenicum in een partij supplementen, en ontdekten in een aantal daarvan vrij veel arsenicum. [Anal Bioanal Chem. 2013 May;405(13):4429-35.] Gebruik je die foute producten, en krijg je ook uit andere bronnen veel arsenicum binnen, dan kan je inname van arsenicum gevaarlijk hoog worden.

Deze tabel vertelt je welke supplementen de Denen analyseerden en hoeveel arsenicum [total As] en anorganisch arsenicum [iAs] ze daarin aantroffen. Vooral in een aantal Chinese producten, maar ook in een regulier Chlorellapreparaat, was de hoeveelheid anorganisch arsenicum aanzienlijk.

Binnenkort meer over arsenicum in supplementen. Watch this space.

Bron:
Ann Clin Biochem. 2013 Sep;50(Pt 5):496-500.

Meer:
Er zitten zware metalen (en dus ook arsenicum) in je eiwitshake (31-8-2010)
Arsenicum in kelp-supplementen (9-4-2007)