Analyse: Phenibut van Primal Force

De phenibut in de supplementen van Primal Force is echt. Dat schrijven Australische toxicologen in Clinical Toxicology. De onderzoekers analyseerden een pot met 100 gram phenibut in poedervorm [fotootje hieronder], en ontdekten dat het spul voor 98 procent bestond uit zuivere 4-phenyl-2-pyrrolidinone - de chemische naam voor phenibut. Zo. Weten we dat ook weer.

Maar wat voor stof is phenibut eigenlijk?
Phenibut is een synthetische analoog van de neurotransmitter GABA [Structuurformules hieronder.] In de jaren zestig van de vorige eeuw is phenibut - chemici noemen phenibut ook wel eens beta-phenyl-GABA - ontwikkeld door Russische wetenschappers. Een uitstekend overzichtsartikel, dat samenvat wat de Russen over phenibut te weten zijn gekomen, vind je hier: CNS Drug Rev. 2001 Winter;7(4):471-81.

GABA schakelt vooral andere neurotransmitters uit. De stof maakt slaperig en ontspannen. Krijg je GABA binnen voordat je gaat slapen, dan slaap je beter. Slik je GABA voordat je gaat krachttrainen, dan maak je meer groeihormoon aan.

Als supplement is GABA echter niet zo effectief. De biobeschikbaarheid van GABA is beperkt, omdat het alleen in klein deel van de hersenen kan doordringen. De biobeschikbaarheid van phenibut is een stuk groter - en die van baclofen, weer een andere synthetische GABA-analoog, is tussen twee haakjes nog een stuk groter.

Phenibut & groeihormoon
Eigenlijk is phenibut geen stof die in een supplement thuishoort. Het is een medicijn, geen voedingsstof en ook geen verbinding die het lichaam zelf aanmaakt. Toch zijn avontuurlijke supplementenmakers phenibut in allerlei supplementen gaan stoppen. Die zouden bijvoorbeeld de slaap moeten verbeteren of de afgifte van groeihormoon moeten verhogen.

Dat phenibut in bodybuilders en anti-agers de afgifte van groeihormoon verhoogt is aannemelijk, maar we hebben geen studies kunnen vinden die bewijzen dat phenibut dat ook werkelijk doet. Baclofen verhoogt de afgifte van groeihormoon bij een inname van 20 milligram. [Psychiatry Res. 1996 Feb 28;60(1):41-7.] Dat suggereert dat - natte vingerwerk - een dosis van 2 gram phenibut ongeveer hetzelfde effect zou hebben. Dat is ook de orde van grootte van de doseringen waarin de meeste bodybuilders phenibut gebruiken.

Bodybuilders gebruiken phenibut meestal in doses van enkele grammen, vlak voor een workout - vaak combinatie met stimulantia - of voor het slapen. [bodybuilding.com 11-12-2011] In die doses heeft phenibut geen bijwerkingen, behalve dan dat het lichaam al binnen enkele dagen tolerantie ontwikkelt en de suppletie minder effect sorteert. Maar dat wordt anders bij enorme doseringen.

Dertig gram phenibut
In 2015 publiceerde Australische toxicologen een case study over een 43-jarige man die in de problemen was gekomen na inname van maar liefst 30 gram phenibut. De man was geen bodybuilder of anti-ager, maar gebruikte phenibut sinds anderhalve maand als slaapmiddel. Hij nam 2 gram per dag, maar had nu 30 gram ingenomen "with recreational intent". Phenibut maakt niet alleen ontspannen, maar ook euforisch. Het effect lijkt op dat van alcohol en GHB.

Een ambulance bracht de man binnen. Hij had verwijde pupillen, viel af en toe in slaap, werd daarna wakker en was dan gespannen en rusteloos. Soms had hij spastische aanvallen, die enkele minuten duurden.

De artsen brachten de man naar de intensive care, maar konden weinig voor hem doen. Toen de overdosis phenibut de volgende dag was uitgewerkt, lieten ze hem weer naar huis gaan.

Het was al de vierde keer dat de man was opgenomen na inname van een fikse dosis phenibut, ontdekten de artsen, en de derde keer dat de man op de intensive care was beland.

Verslaving
De onderzoekers vertellen niet of de hoofdpersoon van hun case study verslaafd was. Die mogelijkheid zit er wel in. Op internet staan tientallen verhalen van en over phenibutgebruikers die - meestal in een verrassende korte tijd - verslaafd raakten. [reddit.com 13 Feb 2014] [socialanxietysupport.com 01-28-2014] [drugs-forum.com 27-11-2011] Ook in de wetenschappelijke literatuur hebben artsen en onderzoekers gevallen geregistreerd. [J Clin Psychopharmacol. 2010 Oct;30(5):648-9.] [BMJ Case Rep. 2013 Feb 6;2013.] [Lakartidningen. 2013 Apr 17-23;110(16):825-7.] [Therapie. 2013 Mar-Apr;68(2):123-4.]

Hoewel voor zover bekend nooit iemand is overleden door phenibut, [ Drug Alcohol Rev. 2016 Sep;35(5):591-6.], hebben veel winkels nadat duidelijk werd dat het goedje verslavend was, phenibut uit de schappen gehaald.

Maar niet allemaal.

Bron:
Clin Toxicol (Phila). 2015;53(7):783-4.