AmerikaBlog

Liesbeth Smit

Boston, 24/5/2008

School Lunch

De Amerikaanse overheid heeft een overschot aan gehakt, kaas en melk. De oplossing van dat probleem is het School Lunch Program. Dus eten Amerikaanse basisschoolkinderen tussen de middag nacho chips, pizza, enchiladas en cheeseburgers. "Just like Burger King".

Toen ik voor een uitwisselingsprogramma van Harvard de keukens van basisscholen en middelbare scholen bezocht, viel mijn mond open van verbazing. In de keukens stonden potten met transvet. Het gros van de melkproducten die de scholen verkochten was chocolade- en aardbeienmelk, met ongeveer evenveel suiker als frisdrank.

In de eetzaal zag ik hoe ik kinderen de salade - nou ja, salade... drie stukjes ijsbergsla met een half plakje tomaat - oversloegen ten gunste van de drilpudding met slagroom vol met high fructose corn syrup. De kinderen kiezen wat ze het lekkerste vinden.

Ik voeg Judy, de directeur van het schoollunch-programma, wat de kinderen voor groenten kregen. "De tomatensaus op de pizza, of de groenten in de gehaktsaus", vertelde ze.

Dat scholen kinderen junkfood voorschotelen is een kwestie van geld. Het programma heeft niet meer dan een paar dimes (een dime is tien dollarcent) tot zijn beschikking om "een voedzame lunch" te maken. De samenstellers van de menus zijn daarom aangewezen op de ongezonde voedingsmiddelen die de overheid subsidieert.

O ja, het landbouwministerie USDA heeft geprobeerd om de situatie te verbeteren. De USDA heeft een subsidie op soja-eiwitten in het leven willen roepen zodat er een gezond alternatief kwam voor vet rood vlees. De vleesindustrie "made it clear that if the regulation was released, they would withdraw their support from Bill Clinton's reelection campaign", aldus Michele Simon, een watch dog die de Amerikaanse voedingsindustrie nauwlettend in de gaten houdt. [appetiteforprofit.com] De industrie, bang voor zijn positie, speelt met de gezondheid van de Amerikaanse kinderen.

Ik vraag me af of de USDA een voedingsdeskundige in dienst heeft. Volgens de USDA wetgeving mag een vruchtensapje een deel van de groenten vervangen en zijn zoete muffins equivalent aan het nutriëntrijke en volkoren bulgur.

De kookploeg in de schoolkeuken die ik bezocht bestaat voornamelijk uit moeders van kinderen en probeert er het beste van te maken. Hoewel de koks zelf niet eten wat ze de kinderen voorschotelen, "because it is neither good nor tasty", moedigen ze de kinderen aan genoeg eiwit te eten. Dat komt erop neer dat ze extra veel kaassaus of gehakt op de nacho chips gooien.

Op één van de scholen had Groep Zes een petitie voor grotere porties ingediend bij Judy. De leraar vroeg mij om met de kinderen te gaan praten. Gewapend met de nieuwste voedingspiramide van Walter Willett vroeg ik de ze of ze grotere porties wilden omdat ze de rest van de dag dan honger hadden, maar dat was niet het geval. "Het is niet zoveel als je in een restaurant krijgt", was hun antwoord. Het was een uur voor lunchtijd, en de helft van de kinderen had in de klas een flesje semi-gezond suikerwater voor zich of een zak chips.

Healthy

De kinderen vroegen me waarom onvolkoren pasta bovenin de piramide stond, en dus beperkt gegeten mag worden. "Wheat is healthy", dachten de kinderen. Ook de koks dachten dat wheat of tarwemeel gezond is. Het is moeilijk uitleggen dat wheat of tarwe niet automatisch betekent dat een product van volkorengranen is gemaakt, maar net zo goed gebaseerd kan zijn op witte bloem.

"How come they put calories in food?, vroeg een jongetje met overgewicht. Met stomheid geslagen probeerde ik uit te leggen dat overal caloriën in zitten, en dat je juist eet om die caloriën binnen te krijgen.

Ik vertelde Judy dat Nederland geen nationaal schoollunch-programma heeft, en dat kinderen hun eigen boterham mee naar school nemen. Ontzet riep ze uit dat die gewoonte een gevaar voor de gezondheid is. Brood dat je meeneemt bewaar je niet in de koelkast en kan dus voedselvergiftiging veroorzaken, vond ze. Ik vertelde haar dat Nederlanders niet zo bang zijn van bacteriën. In al die tijd dat kinderen in Nederland ongekoelde boterhammen mee naar school nemen heb ik nog nooit van voedselvergiftiging gehoord.

Behalve bacteriën zijn Amerikaanse scholen bang voor allergieën. De laatste jaren neemt het aantal kinderen met een voedseallergie in de VS snel toe, volgens de schoolverpleegster. Doordat op een school van achthonderd kinderen een meisje een notenallergie heeft kunnen de koks geen pinda's of noten gebruiken als vleesvervangers. Er heerst een continue staat van alertheid rondom noten, terwijl je over de kwaliteit van de rest van het eten met geen woord hoort reppen.

Het aantal kinderen dat op Amerikaanse scholen een pakje gewone witte melk koopt is de vingers van één hand te tellen. Chocolademelk is favoriet. En volgens de posters van de Dairy Council die overal in de school hangen is het erg gezond. Chocolademelk zorgt voor gezonde botten en energie. Toen ik voorstelde om geen chocolademelk aan te bieden vertelden de mensen van het programma me dat ze dan de ouders van de kinderen op hun dak zouden krijgen. De allerkleinste kinderen gaan huilen als er geen melk met een smaakje is. En ouders beschermen het "recht van mijn kind om chocolademelk te drinken" met alle macht.

Meestal kunnen de scholen niet anders. Ieder pakje melk dat ze verkopen levert de school geld op. Als de verkoop van melk daalt, dan komt de school in geldnood. Hetzelfde geldt voor de met transvet bereide zakjes chips die de kinderen onder lestijd in de kantine kopen. Een ander argument van Judy voor de verkoop van deze snacks is dat de meeste kinderen niet ontbijten. Als ze chips eten kunnen ze zich in ieder geval concentreren.

Ik had moeite om het allemaal te bevatten. In mijn jeugd at ik een boterham met ham of pindakaas. Van enchiladas of nachos had ik nog nooit gehoord. Ongelukkig ben ik daar niet van geworden. Maar ik prijs me gelukkig dat mijn bezoek aan het programma voor een kleine revolutie heeft gezorgd. Na mijn bezoek is het transvet uit de keukens verdwenen en krijgen de allerkleinste kinderen alleen nog maar gewone witte melk, zonder suiker en zonder smaakje. Of ze nou huilen of niet.