09.04.2011

Mannen met de kattenbakziekte zijn mannelijker

Toxoplasma gondii
Pakweg de helft van de mannen heeft in zijn hersenen, hart en spieren cystes met de eencellige parasiet Toxoplasma gondii. De meest waarschijnlijk herkomst: de uitwerpselen van een kat. Volgens Tsjechische parasitologen van Charles University hebben mannen die besmet zijn met de parasiet een verhoogde testosteronspiegel.

Je weet het misschien niet, maar er zitten waarschijnlijk cystes met parasieten in je spieren en hersenen. Zijn die er niet, dan komen die er straks wel. Maar liefst enkele tientallen procenten van de mensheid is besmet met het organisme Toxoplasma gondii. [Ned Tijdschr Klin Chem 1999; 24: 65-70.] Elk jaar dat je rondloopt op deze aardkloot neemt de kans toe dat deze parasiet bezit neemt van je lichaam. Volgens een Utrechtse studie is van de twintigers 20 procent besmet, en van de zeventigers 90 procent.

De levenscyclus van Toxoplasma gondii begint in een rat. In veel ratten vind je de parasiet in cystes, waar ze weinig kwaad doen - totdat die rat wordt opgegeten door een kat. In kattendarmen kan Toxoplasma gondii zich seksueel voortplanten.

Via de keutels verlaten sporen van de ziektekiemen het kattenlichaam, en toen zijn ze waarschijnlijk via je mond in je lichaam gekomen. Misschien was je aan het tuinieren of verschoonde je de kattenbak. Een andere bron is besmet varkensvlees. Varkensvlees kan, als je het niet goed hebt doorbakken, de parasiet overbrengen. Da's niet zo vreemd als je weet dat varkens alles eten wat ze te pakken kunnen krijgen: dode ratten, levende muizen, net iets te langzame katten, alles.


Mannen met de kattenbakziekte zijn mannelijker


Je bent meestal maar korte tijd ziek door Toxoplasma gondii. Daarna kapselen de organismen zich in - liefst in weefsels met een hoge stofwisseling, zoals de hersenen, de spieren en het hart - waar ze worden omsingeld door je immuuncellen.

De Tsjechen vermoeden dat de ingekapselde organismen het gedrag beïnvloeden - onder andere via het mannelijke geslachtshormoon testosteron. In 2008 publiceerden ze een studie waarvoor ze in 174 vrouwelijke en 91 mannelijke studenten in het speeksel de concentratie testosteron bepaalden. Vervolgens keken ze in het bloed of die studenten waren besmet met Toxoplasma gondii. Je ziet hieronder dat besmette mannen meer testosteron in hun speeksel hadden, maar vrouwen juist niet.


Mannen met de kattenbakziekte zijn mannelijker


Mannen met de kattenbakziekte zijn mannelijker


Normaliter is de testosteronspiegel 's ochtends vroeg op z'n hoogst en daalt hij in de loop van de dag. Dat gebeurt bij de niet-besmette mannen [de witte bolletjes]. Bij de besmette mannen [de zwarte bolletjes] gebeurt dat in mindere mate.

Volgens de Tsjechen is de relatie tussen Toxoplasma gondii en testosteron zo sterk dat je aan het gezicht van mannen kunt zien of ze zijn besmet. In een experiment lieten ze vrouwen foto's zien van 89 mannelijke studenten waarvan er 18 waren besmet. [Neuro Endocrinol Lett. 2007 Apr;28(2):110-4.] De vrouwen vonden de gezichten van de besmette mannen 'mannelijker' en 'baziger'.

Het is niet duidelijk of mannen hun testosteronspiegel kunnen verhogen als ze zich willens en wetens infecteren met Toxoplasma gondii. Binnenkort publiceren de Tsjechen een experiment waarin ze muizen hebben besmet met Toxoplasma gondii. [Exp Parasitol. 2011 Mar 30. [Epub ahead of print].] In de dieren daalde de testosteronspiegel.


Mannen met de kattenbakziekte zijn mannelijker


Misschien verhoogt Toxoplasma gondii de testosteronspiegel pas naderhand. Of misschien werden de muizen te ziek van de besmetting om nog veel hormoon te produceren, aldus de Tsjechen. Ze houden ook de mogelijkheid open dat de besmetting de testosteronspiegel helemaal niet verhoogt, maar dat mannen met veel testosteron makkelijker besmet worden. Een hoge aanmaak van testosteron schakelt het immuunsysteem gedeeltelijk uit.

Gezond is besmetting met Toxoplasma gondii allerminst. Volgens studies verhoogt besmetting met de parasiet de kans op schizofrenie. [Schizophr Bull. 2007 May;33(3):741-4.] [Acta Psychiatr Scand. 2006 Jul;114(1):40-8.] [Schizophr Bull. 2007 May;33(3):782-8.] Bovendien krijgen besmette mensen vaker verkeersongelukken. [BMC Infect Dis. 2009 May 26;9:72.] [Forensic Sci Int. 2006 Nov 10;163(1-2):34-7.] Waarschijnlijk verlaagt de parasiet de reactiesnelheid.

Bron:
Parasitology. 2008 Apr;135(4):427-31.

Meer:
De helft van de mensen heeft beestjes in zijn hersenen (7-4-2007)