28.12.2003

GHB-verslaving kost bodybuilders bijna het leven

Het afkicken van de groeihormoonbooster en recreatieve drug GHB heeft ook in de chemische sport steeds vaker een dodelijke afloop. Dat schrijven Amerikaanse psychiaters in een artikel over twee aan GHB verslaafde bodybuilders. Beide mannen kickten af - en mogen in handjes knijpen dat ze nog leven.

GHB-verslaving kost bodybuilders bijna het leven
Aanvankelijk dachten we er anders over, maar inmiddels weten we dat GHB wel degelijk gevaarlijk kan zijn. De ervaringen van hulpverleners met GHB-verslaafden worden steeds serieuzer. Dan moet je denken aan mensen die om het anderhalf uur een dosis nodig hebben, waarbij het geheugen niet meer functioneert en waarbij afkicken extreme medische gevolgen heeft.

In de jaren negentig waren de symptomen van GHB-verslaving milder. Misschien komt dat omdat er toen nog geen gebruikers waren die al jarenlang waren verslingerd aan GHB, misschien komt het ook doordat de preparaten op de zwarte markt anders van samenstelling waren. Een theorie is dat middelen op basis van GHB zijn vervangen door middelen op basis van precursoren van GHB, zoals gammabutyrolacton en gammabutanediol.


GHB-verslaving kost bodybuilders bijna het leven


Verkopers van de precursorpreparaten houden er wel rekening mee dat ze de dosering van de actieve stoffen met enkele factoren moeten verhogen. Ze laten hun klanten dus wel meer grammen gebruiken die je nodig hebt als je GHB gebruiken. Ze vertellen hun klanten niet dat die precursoren zich anders in het lichaam gedragen.

Het lichaam neemt gammabutyrolacton bijvoorbeeld beter op dan GHB, terwijl de stof ook langer actief blijft. De gebruikte doses zijn dus eigenlijk te hoog.

Het probleem met butanediol is dat het lichaam de stof metaboliseert met dezelfde enzymen als waarmee het alcohol afbreekt. Omdat alcohol het effect van GHB teniet doet, drinken GHB-gebruikers wel eens alcohol om uit de GHB-roes te raken. Die truc werkt averechts als ze geen GHB maar BD hebben gebruikt.

Of de twee bodybuilders in hun artikel ook GHB-precursoren hebben gebruikt hebben de onderzoekers niet kunnen achterhalen. GHB en zijn precursoren zijn binnen enkele uren uit het bloed verdwenen en zijn al snel dus niet meer aan te tonen. Bloedonderzoek maakte de onderzoekers daarom niet veel wijzer.

R

R was een bodybuilder 'in ruste' van 39-jaar oud. Hij werkte in een supplementenzaak en kon via zijn werk aan GHB komen. Eerst gebruikte hij GHB voor zijn sport, later als drug. Behalve GHB gebruikte R anabolen, alcohol, coke en opiaten. De opiaten kreeg hij van een arts omdat hij last had van zijn rug. R gebruikte soms van die medicijnen dan hij nodig had om de pijn te bestrijden.

R was verslaafd aan de GHB. Hij had al een paar maanden elke negentig minuten een buisje nodig, anders ging hij beven. Voordat hij binnenkwam op de psychiatrische afdeling had hij volgens zijn vrouw al een week niet meer normaal geslapen. Hij was zich steeds vreemder gaan gedragen. Toen hij in het winkelcentrum een passerend echtpaar zonder enige reden had aangevallen, brachten agenten hem in het ziekenhuis.

R was psychotisch. Hij zag en hoorde dingen die er niet waren. Hij was agressief en werd al snel weer van de psychiatrische afdeling afgevoerd, in een dwangbuis gestopt en aangesloten op apparatuur die zijn lichaamsfuncties controleerde.

Eerst gaven de artsen hem wat het meest voor de hand lag: antipsychotica als haloperidol en fluphenazine. En toen ging het mis.

De ex-bodybuilder reageerde extreem op de middelen. Soms krijgen psychotici die anti-psychotica krijgen dystonie: een verkramping van de spieren. Dat gebeurde bij de man ook, maar dan in extreme mate. Hij kreeg er zelfs koorts van. De artsen staakten het gebruik, maar de toestand normaliseerde niet. De concentratie creatinekinase liep zo hoog op dat de artsen vreesden voor rhabdomyolyse: het uiteenvallen van de spiercellen. De man was niet meer aanspreekbaar.

De artsen sloten de ex-bodybuilder aan op een infuus en diende hem forse hoeveelheden van slaapmiddelen als fenobarbital en lorazepam toe. Dat hielp. Op termijn, want eerst kreeg de man nog een longontsteking en hartritmestoornissen.

Achttien dagen nadat hij in het ziekenhuis was terechtgekomen kon R weer naar huis. Hij kreeg een partij lorazepam mee. R kon zich van zijn opname niks meer herinneren, laat staan waarom hij moest afkicken. Dat hij in de problemen was gekomen, zei hij, had helemaal niets met GHB te maken. De artsen zijn bang dat R gewoon weer GHB gaat gebruiken omdat R niet kan geloven wat voor problemen de drug hem heeft bezorgd.

D

D was een wedstrijdbodybuilder. Zijn vriendin bracht hem naar het ziekenhuis gebracht omdat hij achtervolgingswaanzin kreeg, en er gaten in zijn geheugen ontstonden. Behalve GHB - waarvan hij elke twee uur een dosis van 2.5 tot 12.5 gram nodig had - gebruikte de bodybuilder nog meer middelen, waaronder coke, alcohol en het rustgevende xanax.

Ook D kreeg anti-psychotica, en ook D reageerde daarop met extreme dystonie. Het liep zelfs zo uit de hand dat hij aan de beademingsapparatuur moest. De artsen gaven hem via een infuus de zenuwverlammer norcuron om de spierverstijving te bestrijden. Ondertussen steeg de spiegel van het enzym creatinekinase tot astronomische hoogten.

Ook D kreeg longontsteking, en ook hij kreeg last van zijn hart. Een ader die het hart van bloed voorzag was verstopt geraakt.

Ook D kwam uiteindelijk op de been doordat de artsen intraveneus grote hoeveelheden van slaapmiddelen als lorazepam, clonazepam en fenobarbital in zijn lichaam te pompten. Na zeventien dagen was D weer normaal en kon hij naar huis. Van de laatste twee weken kon hij zich niets meer herinneren.

Saillant detail: de behandeling kostte zestigduizend dollar, het salaris van de artsen niet meegerekend. Een heel bedrag voor de wedstrijdbodybuilder - die niet verzekerd was. De onderzoekers hopen dat hun pogingen niet voor niets zijn geweest. Omdat de bodybuilder zich niet meer kan herinneren wat er allemaal is gebeurd, bestaat ook in zijn geval de kans dat hij weer opnieuw GHB gaat gebruiken.

Conclusie

De onderzoekers denken dat artsen gevallen van GHB-verslaving beter niet met anti-psychotica kunnen bestrijden. Wat wel werkt is een combinatie van zenuwverlammende en kalmerende middelen. En dwangbuizen.

Verder moeten artsen onder ogen zien dat het afkicken van GHB zo ingrijpend is dat verslaafden de intensive care in moeten. Als ze daarvoor geen uitrusting hebben, dan kunnen ze er beter niet aan beginnen.

Bron:
Am J Drug Alcohol Abuse. 2003 May;29(2):487-96.