Ergogenics

  [Definitie:] "An ergogenic aid is any substance or phenomenon that enhances performance." (Wilmore and Costill)

  Nieuwsbrief over doping, supplementen, voeding en training

  Cerebrogenics       Psychologie       In de pijplijn       Dementie & Alzheimer    

0 7 - 0 3 - 2 0 0 4

Geheugenversterkers worden net zo'n groot probleem als anabolen

"De geheugenversterkers die wij ontwikkelen worden net zo'n probleem als anabole steroiden in de sport", zegt Steven Rose, professor in de neurobiologie op de Briyse Open Universiteit Milton Keynes. "Ze zullen waarschijnlijk toch niet zo veilig blijken als we nu denken, en bijwerkingen blijken te hebben. Ze zullen misbruikt worden. Ze zullen praktisch oncontroleerbaar worden, wat voor wetten we ook maken. En uiteindelijk zullen we er als samenleving mee moeten leren leven."

Rose behoort tot een uitstervend ras. Hij is een wetenschapper die zich nog bezighoudt met maatschappelijke vraagestukken. Daarom belde wetenschapsverslaggever Michael Day hem op toen hij bezig was met een artikel over 'hersenviagra': een nieuwe klasse middelen die het geheugen en het leervermogen verbeteren. Wij noemen ze, bij gebrek aan een betere term, geheugenversterkers.

Geheugenversterkers zullen over vijf, zes, misschien zeven jaar, op de markt zijn, denkt Tim Tully, een geneticus uit New York. Tully zoekt al jaren naar middelen die vergeetachtigheid bestrijden en een einde maken aan ziekten als dementie en Alzheimer. En misschien, zegt Tully, zijn er voor die middelen nog andere toepassingen. "Als geheugenversterkers veilig zijn, dan zijn ze misschien ook nuttig voor mensen die een andere taal willen leren. Of een cursus volgen. Of een instrument willen leren bespelen."

HT-0712
Tully deed proeven op fruitvliegen en ontdekte vijftig genen die het geheugen konden verbeteren. Op eentje daarvan heeft hij zich geconcentreerd: CREB. Hoe harder het CREB-gen werkt, des te beter werkt het geheugen. En dat gen gaat harder werken door een experimenteel middel dat Tully's bedrijf, Helicon Therapeutics in New York, HT-0712 heeft genoemd.

HT-0172 remt het enzym phosphodiesterase 4. Al bestaande remmers van dat enzym, zoals Rolipram, hadden trouwens een soortgelijk effect als het nieuwe middel. Remming van phosphodiesterase 4 verhoogt de expressie van het CREB-gen. Fruitvliegjes konden daardoor tien keer sneller nieuwe informatie in zich opnemen als ze HT-0172 hadden gekregen.

Het middel werkt bij muizen met een genetische afwijking. Bij hen functioneert het kortetermijngeheugen wel, maar het langetermijngeheugen niet. Wat de dieren leren komt niet in het langetermijn geheugen terecht. Of ook vergeetachtige mensen baat bij het nieuwe middel hebben weten we binnenkort. Deze zomer begint een proef op honderd mensen met beginnend geheugenverlies.

Tully voelt de adem van de concurrent in zijn nek. Het bedrijf van de Nobelprijswinnaar Eric Kandel, Memory Pharmaceuticals, is ook bezig met geheugenversterkers. "Nog vijf tot tien jaar", zegt Kandel. "Dan zijn deze middelen er. Als mijn bedrijf ze niet maakt, doet een concurrent het wel."

In totaal zijn er tien firma's bezig met de ontwikkeling van geheugenversterkers.

1. Michael Day. 'Mind Viagra' will restore memory of the middle-aged. Telegraph, 7-3-2004.
2. Rusiko Bourtchouladze, Regina Lidge, Ray Catapano, Jennifer Stanley, Scott Gossweiler, Darlene Romashko, Rod Scott, Tim Tully. A mouse model of Rubinstein-Taybi syndrome: Defective long-term memory is ameliorated by inhibitors of phosphodiesterase 4. Proc Natl Acad Sci U S A. 2003 September 2; 100 (18): 10518-10522. [Link]

Navigatie

Nieuws

Contact

Over ons

Dossiers

Zoeken