16.05.2014

Allopurinol voorkomt blessures profvoetballers

Binnenkort zullen voetbalclubs hun peperdure voetbalspelers misschien vragen of ze het jichtmedicijn allopurinol willen gebruiken. Die toekomstvoorspelling doen wij na het lezen van het artikel dat fysiologen van het academisch ziekenhuis van de University of Valencia binnenkort publiceren in de Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports. Volgens de Spanjaarden beschermt een standaarddosis allopurinol de musculatuur en het hart van voetballers tijdens een voetbalwedstrijd.

Professionele voetbalspelers zijn soms miljoenen waard. Als clubs zoveel geld in die spelers investeren, dan ligt het voor de hand dat geblesseerde spelers de voetbalsport en de samenleving flink op kosten jagen. Volgens schattingen uit 2000 moet je dan denken aan een bedrag van zeventig miljoen dollar op jaarbasis.

In 2003 vertelden de Spanjaarden in JAMA [JAMA. 2003 May 21;289(19):2503-4.] over hun onderzoek naar Tourrenners, waarin ze aannemelijk hadden kunnen maken dat toediening van middelen die het enzym xanthine-oxidoreductase afremmen atleten beschermen tegen blessures. Allopurinol is zo'n middel.

Tijdens inspanning zet xanthine-oxidoreductase hypoxanthine eerst om in xanthine, en vervolgens in uric acid. Daarbij komen ook agressieve moleculen vrij, zoals superoxide. Die moleculen kunnen de spieren en het hart beschadigen, en verhogen de kans op blessures of hartziekten. Allopurinol en zijn metaboliet oxypurinol remmen xanthine-oxidoreductase.

Omdat jichtaanvallen het gevolg zijn van teveel uric acid in het bloed, gebruiken artsen allopurinol als medicijn tegen jicht. Het heeft relatief weinig bijwerkingen en staat niet op de dopinglijst.

Er zijn trouwens natuurlijke alternatieven voor allopurinol. Ook phytaat - als supplement misschien beter bekend als inositol-hexakisphosphate - remt xanthine-oxidoreductase, [Life Sci. 2004 Feb 13;74(13):1691-700.] net als de flavonoïden baicalein [structuurformule hiernaast], wogonin en baicalin. [Anticancer Res. 1993 Nov-Dec;13(6A):2165-70.] Je vindt ze in extracten van planten als Scutellaria baicalensis [dat je misschien beter kent als Skullcap].

De Spanjaarden deden een door de EU bekostigd experiment met 12 mannelijke voetbalspelers, die allemaal in de Spanish Football League een wedstrijd speelden. De helft van hen kreeg 4 uur voor de match een placebo, de andere helft 300 mg allopurinol. Vlak voor de wedstrijd en 12 uur daarna analyseerden de onderzoekers het bloed van de spelers.

De effecten van allopurinol waren vooral na de wedstrijd goed zichtbaar. In het bloed van de spelers die allopurinol hadden gekregen vonden de onderzoekers toen beduidend minder creatine-kinase [CK], lactate dehydrogenase [LDH] en myoglobin dan in de spelers van de placebogroep. CK, LDH en myoglobin zijn merkers voor spierschade.

Merkers voor schade aan de hartspier zijn high sensitive troponin T [Hs TnT] en creatine kinase myocardic isoenzyme [CK-MB]. Allopurinol remde na de wedstrijd ook de stijging van die twee merkers.

Een klassieke merker voor de schade die vrije radicalen aanrichten is de concentratie malondialdehyde in het bloed. Het effect van allopurinol op die merker springt niet in het oog, maar was wel statistisch significant.

"Because allopurinol is such a safe drug, the possibility could be considered that players could be given allopurinol to prevent cardiac and skeletal muscle damage", besluiten de onderzoekers.

"The fact that professional players in the last decade have started playing three games a week (as opposed to earlier when they only played one every weekend) gives more strength to the preventive action of allopurinol for these individuals."

Bron:
Scand J Med Sci Sports. 2014 Apr 1. doi: 10.1111/sms.12213. [Epub ahead of print].

Meer:
Met drie gram L-carnitine hebben voetbalspelers een streepje voor (14-10-2013)
Glucosamine voor voetballers (2-1-2011)
Voetballers die zwaar squatten springen hoger, sprinten sneller (27-8-2009)